Vuurwerk leidt tot steeds meer problemen in Nederland; vaak tieners betrokken bij incidenten

Bij gemiddeld 70% van de vuurwerkincidenten is een jongere van onder de 25 jaar betrokken, blijkt uit actuele registratiecijfers van de politie. Het overgrote gedeelte van deze jongeren is zelfs tussen de 12 en 17 jaar. De illegale handel van zwaar en explosief vuurwerk leidt in toenemende mate tot allerlei problemen in Nederland. Aanslagen met explosies zijn een toenemend probleem en regelmatig zijn politieagenten en andere hulpverleners slachtoffer van geweldsincidenten met vuurwerk. De inspanningen van politie om de handel in zwaar professioneel vuurwerk te bestrijden worden daarom onverminderd voortgezet, stelt Tolga Koklu, landelijk verantwoordelijk voor de aanpak tegen zwaar en voor consumenten verboden vuurwerk.

‘Zeker onder jongeren zien we roekeloos gedrag met vuurwerk waarmee ze vaak anderen ernstig in gevaar brengen’, aldus Tolga Koklu. ‘Dat geldt ook voor gevallen waarbij hulpverleners met zwaar explosief vuurwerk worden bekogeld. Dat is bijzonder kwalijk en leidt vaak tot ernstig letsel, zoals blijvende gehoorschade. Daders zijn zich vaak niet bewust van de ernstige gevolgen van hun gedrag.’

Via afgeschermde kanalen op social media kunnen jongeren op eenvoudige wijze en voor weinig geld aan zwaar explosief vuurwerk te komen. ‘Meestal hebben ouders daar geen zicht op. Ook niet op waar het ingeslagen explosieve materiaal wordt opgeslagen. Wanneer een partij cobra’s op een slaapkamer, onder een bed wordt bewaard, levert dat een levensgevaarlijke situatie op voor alle bewoners en omwonenden van het betreffende huis. Het is van groot belang dat jongeren zich bewust zijn van de enorme risico’s die bezit en gebruik van zwaar explosief vuurwerk met zich meebrengen. Onze wijk- en jeugdagenten staan in nauw contact met scholen en jongeren om hen bewust te maken van de risico’s bijvoorbeeld met behulp van informatiepakketten, we geven presentaties op scholen en gaan natuurlijk regelmatig met jongeren in gesprek. En wanneer daar concrete aanleiding toe is treden we natuurlijk op.’

Oplichting

We zien ook in toenemende mate dat kopers van illegaal vuurwerk worden opgelicht via Telegram. Vaak krijgen kopers te maken met jonge oplichters tussen de 15 en 25 jaar die professioneel te werk gaan. Dit leidt vaak tot gevaarlijke situaties. Ze bieden vuurwerk online aan om vervolgens op een afgesproken locatie de koper te bedreigen en onder druk te zetten om geld af te geven zonder dat zij daarvoor het vuurwerk ontvangen zoals afgesproken. Zowel voor de aanbieder als voor de koper is dit een probleem aangezien ook het kopen van illegaal vuurwerk strafbaar is. ‘Je brengt in eerste instantie jezelf in gevaar als je illegaal vuurwerk koopt. We willen daarbij mensen nadrukkelijk waarschuwen voor dergelijke oplichtingspraktijken. Dus, neem contact met ons op wanneer je online verdachte handel tegenkomt’, aldus Tolga Koklu.

Aanpak

De politie zet zowel nationaal als internationaal actief in op opsporing van voor consumenten verboden zwaar (professioneel) vuurwerk. Dat doen we zowel fysiek als online. De aanpak van de politie is erop gericht om te voorkomen dat zwaar explosief (professioneel) vuurwerk op straat komt. We sporen daders en opdrachtgevers van aanslagen op, maar ook van handelaren in dit vuurwerk en mensen die het bezitten. De afgelopen jaren leidde dat onder meer tot megavangsten in Duitsland en tot het uit de lucht halen van handelsnetwerken via Telegram. Ook recentelijk werden dankzij onderzoek en meldingen grote vondsten gedaan in Nederland, waaronder 5500 kilo in een loods in Krimpen aan de Lek en net over de grens met Duitsland werd afgelopen maand 35.000 kilo vuurwerk in beslag genomen dat klaarstond voor de illegale Nederlandse markt.

Maar om het probleem bij de kern aan te pakken, moet meer gebeuren en is intensieve samenwerking nodig met álle partijen die mogelijk invloed kunnen uitoefenen. Tolga Koklu: ‘De brede problematiek in Nederland met vuurwerk zit geworteld in de vuurwerkcultuur. Het is belangrijk dat we als samenleving inzien dat dit vuurwerk zijn onschuld kwijt is. De handel en opslag van voor consumenten verboden vuurwerkexplosieven levert levensgevaarlijke situaties op. Door kennis uit te wisselen en de handen ineen te slaan kunnen er ook maatschappelijk noodzakelijke stappen worden gezet om hier verandering in te brengen. We zien bijvoorbeeld een belangrijke rol voor gemeentelijke en zorgpartijen om de voedingsbodem te verkleinen.’

Strijd tegen aanslagen met explosies

Een brede aanpak is ook noodzakelijk in de strijd tegen aanslagen met explosies die meestal met vuurexplosieven worden gepleegd. Tot en met november werden al 1066 aanslagen met explosies geregistreerd, ruim meer dan in heel 2023 het geval was (901). Begin deze maand kwam het Strategisch Offensief Tegen Explosies (SOTE) voor het eerst bij elkaar. Met verschillende maatschappelijk partners wordt in dit verband samengewerkt aan een aanpak tegen het geweld met explosieven.