12 03 2025 | Lezing | Duitse ‘poepen’ in Alkmaar

In de lezingencyclus van 2025 van de Historische Vereniging Alkmaar gaat het om al die groepen mensen die onze Alkmaarse gemeenschap afgelopen eeuwen hebben verrijkt. Zijn wij een multiculturele gemeente? Als je de geschiedenis erop naslaat wel! Ditmaal staan de Duitsters centraal, ook poepen, Buben of moffen genoemd. Alkmaarse genealoog en historicus Jos Kaldenbach verhaalt over de toeloop van deze ‘gastarbeiders’, op zoek naar nieuw geluk.

De Tachtigjarige Oorlog en de Dertigjarige Oorlog in Duitsland (1618-1648) brachten een stroom vluchtelingen naar de Republiek op gang, veroorzaakt door talloze plunderingen, hoge oorlogsbelastingen en vernielde landbouwgronden. Na de Vrede van Münster kwam die stroom niet meer tot stilstand. Alkmaar was de grootste kaasmarkt van Nederland en ook door de droogleggingen in de regio was er een grote behoefte aan arbeiders.

‘Graspoepen’ kwamen met hun eigen zeis naar Nederland lopen. Zij werden vergezeld door turfgravers, kanaalgravers, maar ook door marskramers. In de kiep op de rug droegen zij hun handelswaren en reisproviand: 40-60 pond (!) Pumpernickel (roggebrood en spek). Ze gingen terug met spullen voor thuis, bijvoorbeeld zaad, een Edammer kaasje of schilderijtje.

Veel Lapkepoepen (textiel) kwamen uit Münsterland en vestigden zich hier. Kledingbedrijven als C&A, P&C, V&D hebben Duitse roots. In totaal wordt het aantal migraties geschat op 5 tot 7 miljoen. De Duitse autoriteiten zagen hun bevolking krimpen. Sommigen vaardigden al in 1656 een boete uit van 5 Reichsthaler als je een half jaar weg was, maar het hielp niets. In slechte jaren werd dat bedrag trouwens niet eens verdiend…

De spreker is de Alkmaarse genealoog en historicus Jos Kaldenbach.

Praktisch

De lezing op woensdagavond 12 maart is in Wijkcentrum Overdie, Van Maerlantstraat 8-10 in Alkmaar.
Inloop is om 19.30 uur, start lezing is om 20.00 uur. Leden van de HVA hebben (natuurlijk) gratis toegang.

Niet-leden van de HVA kunnen op de avond van de lezing bij de ingang van de zaal voor € 5.00 een kaartje kopen.