Seksuele uitbuiting door echtpaar en ex-slachtoffer van mensenhandel

Drie verdachten hebben terecht gestaan voor seksuele uitbuiting van jonge kwetsbare vrouwen in Alkmaar en Purmerend. Het gaat om een echtpaar uit Utrecht en een vrouw uit Purmerend. De man is in april 2023 veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf voor mensenhandel. Zijn 33-jarige echtgenote staat vandaag terecht. Tegen haar eist het OM 34 maanden gevangenisstraf. De derde verdachte, een 28-jarige vrouw uit Purmerend, stond eerder deze week terecht. Tegen haar heeft het OM een gevangenisstraf van 30 maanden geëist, waarvan de helft voorwaardelijk.

Start onderzoek

De zaak kwam begin 2021 aan het rollen na een melding van seksuele uitbuiting door één van de slachtoffers. Op basis hiervan doet de politie onderzoek naar een man uit Utrecht, die als uitbuiter gebroken meisjes tot zijn slachtoffers blijkt te maken. Hij is in april 2023 veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf voor mensenhandel. Tijdens het strafrechtelijk onderzoek werd ook de rol van zijn echtgenote onderzocht. Toen in november 2023 opnieuw aangifte werd gedaan van seksuele uitbuiting, nu tegen de vrouw uit Purmerend, richtte het onderzoek zich ook op haar. Beide vrouwen werden aangehouden op verdenking van mensenhandel.
 

Rolverdeling

De vrouw uit Purmerend was ooit zelf slachtoffer van gedwongen prostitutie door de man uit Utrecht, voordat zij andere vrouwen ging werven en uitbuiten. Dit verschijnsel is niet ongewoon: slachtoffers kunnen willen stijgen in aanzien bij hun uitbuiter, zoeken naar bliksemafleiders, of handelen vanuit een trauma. Maar volgens het OM is in dit onderzoek gebleken dat deze verdachte ook los van haar uitbuiter in staat was om zelfstandig tot uitbuiting over te gaan.
De echtgenote van de Utrechtenaar was geen slachtoffer van haar man. Sterker nog, volgens het OM moedigde zij haar man aan om de dwang op te voeren op één van de slachtoffers, en haar twee jaar lang te laten werken. Daarbij moest geregeld een target van €2.000 per dag worden gehaald. Uit chatgesprekken tussen de echtlieden blijkt dat zij veel geld verdienden aan de prostitutiewerkzaamheden. Geld dat ze wilde gebruiken voor de verbouwing van hun woning.
 

Werkwijze

Op basis van de onderzoeksgegevens is het beeld ontstaan dat de vrouwelijke verdachte uit Purmerend slinks te werk ging: eerst sloot ze vriendschap met kwetsbare jonge vrouwen, betaalde voor leuke uitjes of mooie spullen, en bood hen onderdak. Maar al snel ging ze dit geld terugeisen. Ze maakte seksueel getint beeldmateriaal van de slachtoffers en dreigde deze beelden online te plaatsen als ze niet deden wat de verdachte wilde. Als de slachtoffers zouden weggaan zouden ze ook een dak boven hun hoofd verliezen. De slachtoffers worden gedwongen seksuele handelingen te verrichten met meerdere prostitutieklanten. Beide vrouwen regelden de seksadvertenties, betalingen en klantbemiddeling. De vrouw uit Utrecht hielp haar man ook bij het aantrekkelijker maken van één slachtoffer door foto’s te bewerken, die vervolgens op websites werden geplaatst.
 

Misselijkmakend

Eén van de slachtoffers heeft verklaard twee jaar voor het echtpaar te hebben gewerkt, waarmee zij tussen de €1.500 en €2.000 per dag verdiende. ‘’Ik had één keer per week een vrije dag dus reken maar uit. In totaal is dat €720.000. Dat is bijna een miljoen. Het is misselijkmakend. Ik werkte het meeste van alle meiden’’. Uit chatgesprekken tussen het Utrechtse echtpaar blijkt dat zij de werkdruk op dit slachtoffer maximaal opvoerden. Zo appte de vrouw onder andere dat het slachtoffer maar met een spons moet doorwerken als ze ongesteld is: “gewoon doorplannen en negeren, haar geen ruimte geven”.
 

Kwetsbaar

Van vrijwillige werkzaamheden in de prostitutie is geen sprake. De slachtoffers zijn kwetsbare jonge vrouwen, die vanaf de start geen andere manier en keuze dachten te hebben om hun hoofd boven water te houden. Daar heeft de verdachte hen bewust op uitgezocht. De officier van justitie: ‘’Dat de slachtoffers een vlotte babbel hebben of assertieve communicatiestijl, zegt niets over of je ook in staat bent met gezag aan te geven wat je wel en niet wilt tegenover je uitbuiter. Deze vrouwen komen wellicht streetwise over, bijvoorbeeld in het klantcontact, maar dat zegt vooral dat ze geld wilden binnenhalen voor het halen van aan hen opgelegde targets. Maar voor wie en waarom ze dat moesten doen, onder welke condities, en welke dwang daaraan vooraf is gegaan, komt daarbij niet aan het licht. Sterker nog: een grote mond kan best een groot geheim verbloemen. Het is naar mijn overtuiging eerder een uiting van hun overlevingsstrategie.’’

Strafeisen

Het OM vindt het medeplegen van mensenhandel bewezen. De officier: ‘’Dit soort mensenhandel-zaken kenmerkt zich door de grote afhankelijkheid van een slachtoffer, de grove schendingen van de lichamelijke en geestelijke integriteit en het feit dat de daders de zucht naar geldelijk gewin belangrijker vinden dan het feit dat het leven van het slachtoffer zich meer en meer in een horrorscenario ontvouwt.’’ Het tijdsverloop speelt bij beide verdachten een strafmatigende rol.

Tegen de vrouw uit Utrecht eiste het OM 34 maanden gevangenisstraf De officier: ‘’Ik heb er geen andere woorden voor dan dat zonneklaar blijkt dat de verdachten het slachtoffer als melkkoe zagen en haar uitwrongen ten behoeve van de verbouwing van hun woning.’’ Ook vroeg de officier om toewijzing van de gevraagde schadevergoeding door het slachtoffer voor een bedrag van €482.000. ‘’Een enorm bedrag, maar gelet op het bewijs is er geen speld tussen te krijgen. Het is zelfs een conservatieve schatting van €1.000 per dag, appjes laten zien dat er geregeld meer werd verdiend. De lange duur en intensiteit rechtvaardigt bovendien de hoge immateriële vergoeding.’’

Met deze eis wil de officier van justitie laten zien dat aangifte doen van dit soort feiten loont: “Hiermee wil het OM tot uiting laten komen dat wij als maatschappij achter slachtoffers van uitbuiting staan en dat aangifte doen zin heeft. Een lage straf is funest voor de aangiftebereidheid en kunnen feiten als deze groot onzichtbaar leed blijven.”

In de zaak tegen de Purmerendse beschouwt het OM haar deels als slachtoffer van een situatie waarin zij, mede onder druk van de inmiddels veroordeelde man uit Utrecht, is gekomen tot de seksuele uitbuiting. ‘’Maar toen de man die haar uitbuitte was aangehouden en vast zat, is verdachte door gegaan met uitbuiten’’, aldus de officier. Het OM eiste tegen haar 30 maanden gevangenisstraf, waarvan de helft voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar. Aan die proeftijd heeft de  officier van justitie meerdere voorwaarden verbonden, waaronder dat verdachte zich laat behandelen voor haar trauma’s, die ook zij heeft opgelopen.