Nederlandse gemeenten hebben ruim 74,7 miljard euro aan lasten begroot voor 2024. Dat is 9,2% meer dan de begroting voor 2023.Daarmee is de stijging van de begrote lasten groter dan die van de begrote baten van 8,8%. Dit meldt het CBS op basis van de gemeentebegrotingen 2024.
Doorgaans liggen zowel de begrote baten als de begrote lasten iets lager dan de werkelijke baten en lasten in de jaarrekeningen. Bij de baten is dit verschil meestal groter dan bij de lasten. In 2022 werd door de Nederlandse gemeenten gezamenlijk 69,5 miljard euro aan lasten uitgegeven. Dit was lager dan de baten, die 73,2 miljard euro bedroegen. Het exploitatieoverschot kwam daarmee uit op ruim 3,7 miljard euro. Een kwart van de totale begrote lasten van de Nederlandse gemeenten kwam voor rekening van het beleidsterrein Sociaal domein.
Hieronder vallen kosten van onder meer de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), jeugdhulp, maatschappelijk werk, de aanpak van huiselijk geweld en vluchtelingenopvang. Op het beleidsterrein Bestuur en ondersteuning stegen de begrote lasten met 10%, van 11,8 miljard tot 12,9 miljard euro.
Dit betreft onder meer de overhead, burgerzaken, de kosten van gebouwen van de gemeente en rentekosten over leningen. Mede als gevolg van hogere lonen en prijzen stegen de kosten van de post overhead d.w.z. alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van medewerkers met 13%, tot 8,8 miljard euro. Het totale aandeel van de post overhead komt hiermee uit op twee derde van de totale uitgaven voor dit beleidsterrein.
Op het beleidsterrein Inkomensregelingen en participatie stegen de begrote lasten met 5,8%. Op deze post worden verschillende kosten begroot. Bijvoorbeeld kosten voor bijstand, bijzondere bijstand, de IOAW, de IOAZ en de sociale werkvoorziening, en de energietoeslag.
