Leegstand in Alkmaarse binnenstad groeit: Status Quo roept op tot brede aanpak
De binnenstad van Alkmaar kampt met een aanhoudend probleem: winkelleegstand. Waar de stad historisch bekendstaat om haar bruisende winkelstraten, is het beeld tegenwoordig anders. 82 winkelpanden staan leeg, vooral in het kernwinkelgebied rondom de Laat en Payglop. Dit is niet alleen een economisch probleem, maar ook een bedreiging voor de leefbaarheid en aantrekkingskracht van de stad. Politieke partij Status Quo pleit voor een brede, gezamenlijke aanpak en roept ondernemers, pandeigenaren en inwoners op om zich hierover uit te spreken.
Een veranderend stadsbeeld
Alkmaar heeft altijd een sterke winkelcultuur gehad. De historische binnenstad trok generaties lang bezoekers van binnen en buiten de regio. Winkels, horeca en evenementen zorgden voor een levendige sfeer en een sterke lokale economie. Maar de afgelopen decennia is dit beeld veranderd.
De oorzaken van de leegstand zijn divers. De opkomst van online winkelen heeft het traditionele winkellandschap ingrijpend veranderd. Waar consumenten vroeger vooral fysiek winkelden, worden aankopen nu vaker online gedaan, wat de druk op fysieke winkels vergroot. Daarnaast hebben economische schommelingen en crises een rol gespeeld. Tijdens de financiële crisis en later de coronapandemie moesten veel ondernemers hun deuren sluiten, waarna sommige panden nooit meer werden ingevuld.
Het faillissement van V&D in 2016 was een symbolisch moment voor Alkmaar. Waar deze grote warenhuizen jarenlang het kloppend hart van winkelstraten vormden, liet hun vertrek een leegte achter die niet zomaar werd opgevuld. In de jaren daarna sloten ook andere grote en kleine zaken hun deuren. Dit heeft geleid tot een wisselend straatbeeld, waarin levendige gedeelten afgewisseld worden met rijen leegstaande panden.
Groeiende leegstand, afnemende levendigheid
De afgelopen jaren is er gewerkt aan het terugdringen van de leegstand. Tussen 2020 en 2023 leek er sprake van herstel: het aantal leegstaande panden daalde van 89 naar 50. Toch is deze trend niet doorgezet en inmiddels staat de teller weer op 82 panden. De zorgen nemen toe, vooral omdat leegstand niet alleen een economisch vraagstuk is, maar ook de aantrekkelijkheid van de stad beïnvloedt.
“Als winkelpanden lang leegstaan, raakt een stad haar dynamiek kwijt,” zegt Devon Zwierenberg van Status Quo. “Minder winkels betekent minder bezoekers, minder werkgelegenheid en uiteindelijk een minder bruisende stad.”
Leegstand kan ook een negatief effect hebben op de omliggende winkels. Minder voetgangersverkeer betekent minder klandizie voor de ondernemers die wél actief blijven, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat. Bovendien krijgen pandeigenaren te maken met dalende vastgoedwaarden, terwijl bewoners een steeds kalere binnenstad ervaren.
Wat is de volgende stap?
De gemeente Alkmaar heeft de afgelopen jaren verschillende maatregelen genomen om de leegstand aan te pakken. Er is ingezet op samenwerkingen met pandeigenaren, ondernemers en andere betrokkenen om nieuwe invullingen voor leegstaande panden te vinden. Toch blijven de resultaten achter bij de verwachtingen.
“Dit probleem gaat iedereen in Alkmaar aan,” stelt Zwierenberg. “Niet alleen ondernemers en vastgoedeigenaren, maar ook bewoners en bezoekers hebben belang bij een levendige binnenstad. Daarom is het tijd om met elkaar in gesprek te gaan over mogelijke oplossingen.”
Status Quo roept op tot een breed overleg waarin alle betrokken partijen hun visie kunnen delen. De partij wil horen hoe ondernemers, pandeigenaren en inwoners de situatie ervaren en welke ideeën er leven om de binnenstad nieuw leven in te blazen.
“Wat we niet kunnen doen, is afwachten en hopen dat het vanzelf goedkomt,” zegt Zwierenberg. “Dit vraagt om een gezamenlijke aanpak waarin we kijken naar de oorzaken en mogelijkheden voor de toekomst. De binnenstad van Alkmaar verdient beter.”
Oproep aan betrokkenen
Status Quo wil in de komende weken gesprekken organiseren met betrokkenen om inzichten te verzamelen en een breder beeld te krijgen van de situatie. Ondernemers, pandeigenaren en inwoners die willen meedenken over de toekomst van Alkmaar worden uitgenodigd om contact op te nemen via status-quo.nl.
